محله جلفا

محله جلفا در خیابان حکیم نظامی واقع است، محله‌ای با پنج کوچه بزرگ و دنج، بازاری خوب با چند حمام و دو کاروانسرا و یک میدان و ۱۱ کلیسا که برای خودش حتی یک شهر کوچک در شهر اصفهان است. کوچه‌پس‌کوچه‌های سنگفرشی که در خود دارد یک تاریخ را روایت می‌کند، کوچه‌هایی سنگفرش با خانه‌هایی قدیمی و زیبا که قدم زدن در این محله را برای هر عابری ایجاد کرده تا بازهم حس نوستالژیک را در خود احساس کند. محله جلفا از محله‌های قدیمی اصفهان است که بدون شک گذر از آن و تماشای خانه‌های قدیمی ارامنه همراه با صدای ناقوس کلیساها فضایی خاص را ایجاد کرده است، در این محله مسلمانان و ارامنه به‌صورت مسالت آمیز در کنار هم زندگی می‌کنند.
اصفهان تنها محدود به مکان‌های معروف نیست، این شهر رؤیایی مکان‌هایی را در خود دارد که بازدید از آن خالی از لطف نیست، محله جلفا برای گردشگری شهری لحظه‌ای ناب خلق می‌کند، این محله اسکان ارامنه مهاجر در اصفهان بود که به یاد شهر جلفا شهر مادری خود نام این منطقه را جلفا می‌گذارند.
در کتاب‌خانه‌های ارامنه‌ی جلفای نو اصفهان درباره این محله آمده است هم ‏اکنون جلفای نو دارای هشت محله‏ ی میدان بزرگ، میدان کوچک، چهارسو، قاراکل، هاکوپجان، سنگ‏تراش‏ ها، تبریزی ‏ها (یا محلات) و ایروانی ‏ها است که شش محله‏ ی اول، در سال ‏های اول مهاجرت ارامنه به اصفهان در زمان شاه‌عباس اول، و دو محله‏ ی تبریزی‏ ها و ایروانی‏ ها حدود 50 سال بعد، یعنی حدود سال 1655 م (1065 ق) در زمان شاه‌عباس دوم ساخته‌شده است.
از 11 کلیسایی که در این محله قرار دارد می‌توان به کلیساهای زیر اشاره کرد:

• کلیسای وانک، کلیسایی که در زمان شاه‌عباس دوم و با خشت خام بناشده و گنبد آن برعکس گنبد کلیساهای دیگر که مخروطی شکل هستند، شبیه گنبد مساجد عصر صفوی طراحی و ساخته‌شده است. تمامی دیوارها و زوایای درونی کلیسا با نقاشی‌هایی با مضمون انجیل مقدس و تصاویری از بدو تولد تا عروج عیسی مسیح، روز رستاخیز و بهشت و دوزخ مزین هستند. این آثار توسط استادان ارمنی به نام‌های خلیفه هوانس مرکوز، کشیش استپانوس و استاد میناس و با هزینه‌ی شخصی خواجه آودیک استپانوس خلق‌شده‌اند. این کلیسا جز آثار ملی ایران ثبت‌شده است.


• مجموعه کلیساهای مریم و هاکوپ، مجموعه کلیسای مریم و هاکوپ مقدس دو کلیسای تاریخی اصفهان هستند که ساخت آن‌ها به دوره‌ی صفوی بازمی‌گردد. کلیسای هاکوپ که به نام کلیسای یعقوب مقدس نیز شهرت دارد، قدیمی‌ترین کلیسای شهر اصفهان و در سال ۱۶۰۷ میلادی است. در سال ۱۶۱۳ میلادی در اطراف این کلیسا، کلیسای دیگری ساختند و نامش را کلیسای مریم مقدس نهادند. کلیسای مریم مقدس دومین کلیسای قدیمی شهر اصفهان محسوب می‌گردد و در سال ۱۶۱۳ میلادی توسط تاجری به نام آوِدیک باباکیان بنا گردیده است. امروزه کلیسای هاکوپ در داخل حیاط کلیسای مریم مقدس و در ضلع شمالی آن قرار دارد و مجموعه‌ای را تشکیل می‌دهند که در سال ۱۳۸۱ به‌عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسیده است.


• کلیسای گئورگ مقدس، کلیسای گئورگ مقدس از کلیساهای تاریخی اصفهان است که به علت وجود سنگ‌های مقدس در آن از اهمیت خاصی برخوردار است. این سنگ‌ها به‌فرمان شاه‌عباس صفوی به این مکان انتقال پیدا کردند.


• کلیسای کاتارینه، کلیسای کاتارینه در سال ۱۶۲۳ میلادی همزمان با سلطنت صفویان به‌عنوان یک صومعه برای خواهران راهبه ساخته شد و بانام دیر کاترین مقدس شهرت یافت. این بنا توسط خواجه یغیازار لازاریان از بازرگانان ثروتمند جلفا ساخته‌شده و شامل کتابخانه، کلاس‌های درس، حجره‌هایی برای سکونت راهبه ها، سالن نهارخوری و آشپزخانه بوده است.


• کلیسای سرکیس مقدس، کلیسای سرکیس مقدس بنایی مربوط به دوران صفوی و سال ۱۶۵۹ میلادی است. این کلیسا در ابتدا آمِناپرکیچ مقدس نام داشت اما با ویرانی کلیسای سرکیس مقدس در ۱۸۵۰ میلادی و انتقال وسایل آن به این کلیسا نامش عوض شد. این اثر در سال ۱۳۸۱ به‌عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسیده است.


• کلیسای گریگور، کلیسای گریگور که بانام لوساووریچ مقدس نیز شهرت دارد بنایی مربوط به دوره صفوی و ساخته‌شده از خشت و آجر در سال ۱۶۳۳ میلادی است. در کنار کلیسا نمازخانه‌ای کوچک قرار دارد که ساخت آن به سال ۱۷۱۴ میلادی بازمی‌گردد. نام این اثر از سال ۱۳۸۱ در فهرست آثار ملی ایران قرارگرفته است.


• کلیسای نرسس مقدس، کلیسای نرسس مقدس که با عنوان کلیسای سورپ نرسس نیز شهرت دارد در دوره‌ی صفوی و سده‌ی ۱۷ میلادی توسط آوتیک دیلانیان ساخته‌شده است. دیواره‌های داخلی این کلیسا برخلاف سایر کلیساها فاقد نقاشی است و فضاهای داخلی بسیار ساده و بی‌پیرایه‌اند. به دلیل همین فقدان تزیینات کلیسای سورپ نورسس در مقایسه با کلیساهای جلفا بسیار ساده و محقر به نظر می‌رسد. این اثر در سال ۱۳۸۲ به‌عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسیده است.